Bez obzira na naknadna pojašnjenja, pitanje predsjednika Republike Slovenije Boruta Pahora upućeno članovima Predsjedništva Bosne i Hercegovine o mogućnosti mirnog razlaza, vrlo je ozbiljno i indikativno te se u skladu s tim treba i ponašati. Nakon što je tajni “non paper” konačno postao i javan, objelodanjene su i prave namjere desničarskih evropskih krugova i separatističkih politika na Balkanu. S druge strane, zagovarači ujedinjene Evrope trebaju se zapitati da li je ideja prekrajanja Balkana cilj, ili samo prvi korak na putu konačnog raspada Evrope? Istorija je pokazala da je procese uvijek lakše pokrenuti, nego kontrolisati razvoj događaja nakon toga. Za sada je jedino očigledno da Evropa u svojoj utrobi krije vrlo aktivne eurodestruktvine političke snage.

Protiv Bosne i Hercegovine se već duže vrijeme vodi specijalni rat svim sredstvima, osim vojnim! Poznavaocima širih geopolitičkih kretanja je jasno da taj specijalni, ili hibridni rat, nije usmjeren isključivo protiv Bosne i Hercegovine, nego i protiv Evropske unije i NATO saveza. Bosna i Hercegovina je samo jedan od poligona na kojima se odigrava.

Sada je i javno potvrđeno da Borut Pahor u Sarajevu nije postavio takvo pitanje kako bi zadovoljio ličnu znatiželju. Sve je već odavno smišljeno, i ostalo je samo da se pusti balon i ispipa strpljenje i puls onih snaga u Bosni i Hercegovini koje se tome protive. Bosna i Hercegovina je pokazala u ratu da je iz nemoguće vojne i političke pozicije u stanju napraviti čudo i nametnuti se kao najvažnija tema u svijetu pune 4 godine. Zaključak je isti sada kao i tada, zagovarači promjena granica u Bosni i Hercegovini uopšte ne poznaju ni Bosnu i Hercegovinu niti mentalitet njenih žitelja! Kome onda nove avanture u srcu Evrope trebaju i zašto baš u ovom momentu?

Razmišljanje o mjenjanju granica u Evropi je odraz interesa koji ozbiljno i odavno nagrizaju same temelje Evropske unije. Prava pitanja su zašto i kako antievropsko djelovanje na Balkanu ne smeta Evropi koja preko toga prelazi bez veće pozornosti i uz nikakve, ili blage reakcije. Ono o čemu bi se trebalo ozbiljno razmišljati makar u Berlinu, Parizu i Briselu je slijedeće: “Da li istinski zagovarači evropskog jedinstva misle da mogu sačuvati Evropsku uniju ako neke njene članice igraju za ruske, a ne za evropske interese?” Svakom ozbiljnom je jasno da je Balkan u tom kontekstu samo pripremni poligon, a da je krajnji cilj razbijanje Evrope kao jednog od tri najznačajnija i najsofisticiranija tržišta na svijetu. Ujedinjena Evropa ima sve što je potrebno za ozbiljno učešće u svjetskoj utakmici modernog vremena: tehnologiju, standard života građana, jaku industrijsku i naučnu bazu i broj stanovnika. U slučaju iscjepkanosti, svaka članica pojedinačno je manje važan igrač na svjetskoj sceni pored Sjedinjenih Američkih Država, Kine, Rusije, Indije, Brazila i drugih mnogoljudnih država.

Evidentno je da se sa zaoštravanjem politike na Balkanu kreće nakon 2014. godine, preciznije nakon rata u Ukrajini i aneksije Krima od strane Rusije. Cilj antievropske i anti NATO politike je destabilizacija NATO-a, Evropske unije i razbijanje saveza između Sjedinjenih Američkih Država i Evropske unije. Proizvdonja problema i nestabilnosti na Balkanu, koji se nalazi duboko u zaleđu NATO-a, samo je jedna od odskočnih daski za destabilizaciju slobodnog i demokratskog svijeta.

Vrlo je čudno i zbunjujuće kako Evropa već godinama igra gotovo neutralnu ulogu između proruskih i prozapadnih politika u Bosni i Hercegovini, Crnoj Gori i Makedoniji, uživljena u ulogu neke vrste UNPROFOR-a na svom tlu, između sebe same i onih koji je ruše. Umjesto da kroz svoje mehanizme pruža nedvosmislenu podršku proevropskim poltičkim snagama u ovom dijelu svijeta, Evropa svojom pasivnošću prepušta krhke demokratije Balkana na milost i nemilost uticajima koji ne žele vidjeti integraciju cijelog Balkana u NATO i Evropsku uniju. Osim toga, neke evropske članice otvoreno potpomažu destabilizirajuće ideje i politike. Pitanje o mirnom razlazu u BiH bi trebalo biti posljednji alarm za Brisel koji konačno mora ozbiljno shvatiti da u vlastitoj utrobi ima snage koje nisu bezrezervno na strani Evrope i njene dugoročne stabilnosti. Šire posljedice potencijalnih novih sukoba na Balkanu bile bi nesagledive i po Evropu i po svijet.

Već odavno su Kancelarija visokog predstavnika u Bosni i Hercegovini kao i mnoge diplomate iz Evrope u Sarajevu, dozvolili razvijanje maligne retorike koja nagriza osnovnu ideju Evropske unije, a to su vladavina ljudskih prava, jednakost i demorkatija. Prvi korak na putu destabilizacije Bosne i Hercegovine napravljen je onog trenutka kada se dopustilo izjednačavanje agresora na Bosnu i Hercegovinu sa snagama koje su legalno i legitimno branile državu. Istorija i svijet su sudskim epilozima verifilkovali i dokumentovano dokazali da se u Bosni i Hercegovini dogodio genocid kao i udruženi zločinački poduhvat, od kojih nijedno nije djelo legalnih organa vlasti Bosne i Hercgovine. Političkim i ekonomskim sredstvima nastavljena je agresija na Bosnu i Hercegovinu kojoj svakodnevno svjedočimo. Pošto je previsoka cijena ponovnog pokretanja ratnih dejstava kojim bi se pokušala razbiti Bosna i Hercegovina, onda se pribjegava taktici dovođenja svega do apsurda, upornim izjednačavanjem žrtve i zločinca. Time se nastoji otupiti bilo kakvo razmišljanje o otporu takvom ponašanju, svodeći sve strane u istu ravan. Najveća snaga Bosne i Hercegovine bila je i jeste, upravo časna borba za njeno očuvanje i zbog toga se nastoji ta činjenica minimizirati.

Čudno je da svi politički akteri koji negiraju presude domaćih i međunraodnih sudova nailaze na tolerantan stav desno orjentisanih evropskih zvaničnika, čime negatori evropskih vrijednosti bivaju ohrabreni da još agresivnije nastave svoju misiju. Rijetke su oštre osude onih koji svakodnevno imaju takve istupe u javnosti, a u potpunosti su izostale konkretne sankcije za negatore genocida, a samim tim i proklamovanih evropskih vrijednosti. Za razliku od Sjedinjenih Američkih Država koje su poslale jasnu poruku negatorima genocida, stavivši ih na crnu listu, Evropa na čijem tlu se to dešava, ostala je nijema!

Prvi cilj separatističkih aktivnosti jeste da ponavljanjem izjava o raspadu Bosne i Hercegovine, čija je realizacija nemoguća u ovom momentu, vremenom naviknu javnost kako bi nenormalno postalo normalno i prihvatljivo. Takvim djelovanjem pokušavaju se pasivizirati i izmoriti one politike koje stoje na braniku odbrane nezavisnosti i cjelovitosti Bosne i Hercegovine. Te patriotske snage u Bosni i Hercegovini jedine su koje bezrezervno vide svoju zemlju kao buduću članicu NATO-a i Evropske unije. Ako to Bosna i Hercegovina ne postane, onda je očigledno da su na Balkanu pobjedile politike koje su protiv euroatlanskih integracija. Evropa mora naći i identifikovati ko u njenim redovima priželjkuje takav ishod?

Paralelno sa negiranjem genocida i udruženog zločinačkog poduhvata, sa glorificiranjem ratnih zločinaca i zločina, uz javne istupe o nemogućnosti funkcionisanja Bosne i Hercegovine, blokiraju se reformski procesi koji su uslov za euroatlanske integracije. Time se nastoji stvoriti slika da su oni koji brane evropske vrijednosti i koji se bezrezervno zalažu za članstvo u Evropskoj uniji i NATO-u, krivci za nefunkcionalnost državnih institucija, pa se zbog toga Bosna i Hercegovina treba podjeliti.

Test kroz koji Bosna i Hercevina prolazi je najteži od 1995. godine kada je potpisan Dejtonski mirovni sporazum. Evropa tada nije imala snage ni načina zaustaviti razaranje i uništavanje jedne od najstarijih država Evrope, koja je bila i ostala primjer autohtone multireligijske i multikulturalne zajednice. Evropa je nemoćna posmatrala kako se na njenom tlu dešavaju najgnusniji zločini, uključujući i genocid. Zahvaljujući liderstvu Sjedinjenih Američkih Država, koja je Evropi ponovo pritekla u pomoć, zaustavljen je najteži pokolj u Evropi nakon Drugog svjetskog rata. Amerika je spasila Evropu u 2. svjetskom ratu, i spasila ju je 1995. godine! Vrijednosti, na koje se često poziva Evropska unija, su poražene 1995. godine. Sve što piše u Evropskoj deklaraciji o ljudskim pravima i osnovnim slobodama, pogaženo je u Bosni i Hercegovini.

Međutim ne smije se posustati i treba braniti evropske i univerzalne civilizirane vrijednosti zajedno sa onim političkim snagama u Evropi i svijetu koje su svjesne specijalnog rata koji se vodi na evropskom tlu. Još jednom treba istinski i duboko razmisliti o svim pravcima u kojima se mogu razviti maligni procesi koji tinjaju na Balkanu. Iz Brisela i drugih evropskih centara moći morali bi se povući odlučujući i konkretni potezi koji će završiti integriraciju Balkana u euroatlansku porodicu država. Svaki drugi razvoj događaja može biti poguban za cijelu Evropu. Možda je to teško zamisliti u ovom momentu, pa je zbog toga važno da oni koji znaju praititi političke procese i imaju moć, konačno dignu glas i poduzmu odlučne korake. Evropska unija je najuspješniji mirovni projekat u istoriji kontinenta i bilo bi katastrofalno da doživi kolaps, što nije nemoguće ako ne poduzme jasne i nedvosmislene korake u pravcu vlastite konsolidacije.

IGES